Osmanlı Devletinin takip ettiği denge politikası

Osmanlı Devletinin takip ettiği denge politikası Osmanlı İmparatorluğu 1699'dan sonra bilhassa Rusya'nın tehdidi
ve baskısı altına girmeye başlamış ve buna 18'inci yüzyılın başlarından
itibaren Balkanlarda Avusturya da eklenmişti. Bunun neticesi
olarak da, 18'inci yüzyıl içinde, birkaç defa bu devletlerle savaşmak
zorunda kalmıştı. Osmanlı Devleti, Avusturya ve Rusya'ya karşı yaptığı
bu savaşlarda, başka bir devlete dayanmak zorunluluğunu duymamıştı.
Bu savaşlarda çoğunlukla yenilmesine ve hatta bazan galip gelmesine
rağmen, bu savaşları kendi gücü ile yürütebilmiştir. Çünkü
İmparatorluk, 19'uncu yüzyıldaki kadar zayıf değildir. Fakat 19'uncu
yüzyılın şartları böyle olmamıştır. 19'uncu yüzyıl geldiğinde, bir yandan
Avrupadaki kuvvet dengesinin şartları ve unsurları büyük değişme geçirmiş,
bir yandan da Osmanlı Devletinin kendisi zayıflamıştır. İşte bu durum
karşısında Osmanlı Devleti dışardan kendisine yönelen tehdit
ve tehlikelere karşı, yanına bir büyük devleti almak suretiyle bir denge
meydana getirerek varlığını korumaya, dağılma ve yıkılmasını önlemeye
çalışmıştır. Buna Denge Politikası diyoruz. Şunu da hemen
ilave etmek gerekir ki, Osmanlı İmparatorluğunun bu denge politikası
Cumhuriyet devrinde de Atatürk tarafından devam ettirilmiş ve
bugüne kadar sürmüştür.
Denge politikası başlıca şu devrelere ayrılmaktadır:
1. 1791 (1798)-1878: Rus tehlikesine karşı İngiltere'ye dayanma.
2. 1888-1918: Rus ve İngiliz tehlikesine karşı Almanya'ya dayanma.
3. 1920-1936: Batılılara karşı Sovyet Rusya'ya dayanma.
4. 1930-1945: Faşist İtalya tehlikesine karşı İngiltere'ye dayanma.
5. 1945-Günümüze kadar: Sovyet tehlikesine karşı Amerika'ya dayanma.
Şimdi bu denge politikası ile ilgili gelişmeleri açıklayalım: