Kemalettin BİHZAD

 Kemalettin BİHZAD Üstad, iranlı res­sam, minyatürcü (? - [?] Tebriz [?] 1537). İlk minyatür çalışmaları göz önüne alındı­ğında 1450’lerde doğduğu sanılır. İranlı Dost Muhammet ve Haydar Mirza, He- rat’lı Amir Ruh Allah’ın öğrencisi olduğu­nu bildirirler. Menakıb-ı Hünerverân ya­zarı M. Âlî ise Tebrizli Pir Seyit Ahmet’ten ders aldığını belirtir. Herat’ta Timurlu sa­rayında Sultan Hüseyin Bay kara ve vezir Mîr Ali Şir Nevai’den destek gördü. 1486-1506 arasında Herat resim okulu’ nu yönetti. 1507’den sonra Özbek hü­kümdarı Şey bek Han’ın sarayında görev aldı. Safeviler’in Herat’ı ele geçirmelerin­den sonra (1510’lar) Tebriz’e gitti, Şah İs­mail ve Şah Tahmasp döneminde ün ka­zandı. Safevi sanatı üzerinde büyük etki­si oldu. Pek çok öğrenci yetiştirdi. Dün­yadaki çeşitli müzelerde ve özel koleksi­

yonlarda bulunan yapıtlardaki minyatür- g lerinde, rahat ve gözü pek kompozisyon- ² lan, mekâna hayranlık uyandıracak bir bi- ^ çimde yerleştirilmiş ve dramatik bir üslup- la işlenmiş kişileri, renk zenginliği, ince be- zemeciliği ve ayrıntılardaki gerçekçiliğiy­le dikkati çeker. Üslubu ve imzası öğren­cileri tarafından kullanılacak denli ilgi gör­düğünden yapıtlarının saptanması kimi zaman güçleşir. Kahire’deki Ulusal kitap- lık’ta bulunan Sadi’nin ßosfan’inin 1488’de yazılmış bir kopyasında görülen minyatürleri, sanatçının üslubunu belirle­yen yetkin örneklerdir. Minyatürleri sanat­çıya bağlanan ünlü yapıtlar arasında, Bal­timore Walter’s Art Gallery’de bulunan Şerafettin Ali Yezdî’nin Zafername’si, Londra British kitaplığı’ndaki Nizamî Hamse 'sinin kimi minyatürleri sayılabilir. Sadi’nin Dublin’de, Chester Beatty kitap­lığında bulunan Bostan nüshasındaki on bir minyatürün de sanatçıya ait olduğu ketebe kaydından anlaşılır.